เบื้องหลังที่รถไฟฟ้าขัดข้อง

รถไฟฟ้าขัดข้องมาหลายวันแล้ว ตัวผมเองก็เข้าใจผิดๆไปว่า
เป็นเพราะรถไฟฟ้าเปิดให้บริการมานาน ก็ย่อมมีอุปกรณ์ชำรุด
เป็นธรรมดา

แต่พออ่านบทความของคุณpat Hemasuk อดีตวิศวกร
อธิบาย ก็เลยรู้ว่าตัวเองนี่โง่ไปถนัดเลย

บทความนี้จะยาวหน่อย แต่ให้ความรู้ดี ก็เลยเอามาถ่ายทอด
กัน ลองอ่านดูนะครับ จะได้ไม่มั่ว(แบบผม)

กระแสด่า BTS นั้นกระจายไปทั่วครับ แต่ผมอยากบอกว่าเรื่องนี้ BTS เองก็เป็นแพะในบางเรื่อง และน่าเตะในบางเรื่องเหมือนกัน ส่วนเรื่องที่เป็นจริงที่ระบบรถต้องหยุดคือการโดนสัญญานรบกวน


BTS นั้นใช้ระบบอาณัติสัญญานมาตราฐานของ บอมบาดีแยร์ (Bombardier) ที่ใช้ระบบ wifi ความถี่ 2.4GHz มานานแล้ว เพราะเป็นมาตราฐานของระบบรถที่ใช้กันทั่วโลก ระบบ Communication Based Train Control (CBTC) ของรถไฟฟ้า BTS ใช้เป็น Cityflo 450 เกือบจะไม่มีปัญหาอะไร ส่วนมากแล้วการหยุดให้บริการของ BTS ในอดีตนั้นมาจากเรื่องอื่นมากกว่ามาจากระบบอาณัติสัญญาน


การที่จะให้ BTS เปลี่ยนความถี่ไปใช้ช่วงอื่นนั้นพูดง่ายทำยาก เพราะไทยเราไปซื้อระบบเขามาที่เป็นมาตราฐานที่ใช้กันทั่วโลก การที่ไปย้ายความถี่นั้น บอมบาดีแยร์ เขายอมและยังรับประกันระบบหรือเปล่านี่คือปัญหาใหญ่ และถ้า บอมบาดีแยร์ ยินยอม เงินมหาศาลที่ต้องเปลี่ยนความถี่ของระบบใครจะรับผิดชอบ คนที่ใช้อยู่เก่าก่อนแล้วต้องมารับผิดชอบคนที่มาใหม่แล้วเอาความถี่มาซ้อนกวนนั้นไม่เป็นธรรมกับคนใช้ความถี่เดิมเป็นอย่างยิ่ง


แต่ในทำนองเดียวกัน BTS ก็น่าเตะก้นไม่แพ้กัน เพราะ BTS รู้ล่วงหน้ามาก่อนแล้วว่าตัวเองจะต้องมีปัญหาในอนาคตแน่นอนในช่องความถี่นี้ และทาง กสทช.เตือนไปก่อนหน้านี้แล้ว หลังจาก BTS มีหนังสือแจ้งขอใช้งานอุปกรณ์โทรคมนาคม ซึ่งเหตุผลนั้นว่าทำไม BTS ถึงไม่ดิ้นรนออกมาขอให้สงวนความถี่ที่ตัวเองใช้กับ กสทช. นั้นคงให้ BTS มาตอบเองว่าตอนนั้นอมอะไรอยู่ถึงไม่มีปากพูด


ส่วนที่จะสงวนความถี่ที่ใช้ในระบบรางในอนาคตนั้น คงต้องใช้มาตราฐานยุโรปและรถไฟจีนที่ใช้ความถี่เดียวกันคือ Uplink: 885–889 MHzDownlink: 930–934 MHz ที่ความถี่ย่านนี้ (ความถี่คุลมย่านที่กว้างกว่าที่ผมบอกว่ารถไฟต้องใช้) กำลังจะหมดสัญญากับทาง DTAC โดย กสทช. มีเงื่อนไขว่าถ้าระบบเดินรถจะต้องมีการใช้งานคลื่นความถี่ดังกล่าวภายในไม่เกินปี พ.ศ. 2563 ซึ่งหากไม่มีการใช้งานคลื่นความถี่ดังกล่าว เงื่อนไขการอนุญาตก็ให้สิ้นผลไป ซึ่งเรื่องนี้ก็น่าเตะ กสทช.ด้วยเหมือนกันเพราะความถี่นี้เป็นความถี่สงวนเอาไว้ให้ระบบรถไฟฟ้าทั้งประเทศในอนาคต จะใช้เมื่อไรนั้นไม่ควรไปกำหนดเวลา เพราะในอนาคตนั้นต้องใช้แน่ๆ และควรต้องกำหนดให้เป็นมาตราฐานของประเทศไทยไปเลยว่าความถี่ย่านนี้ห้ามใช้ ขอสงวนให้เป็นความถี่เดินรถไฟในอนาคตซึ่งจะสวยกว่าที่ไปกำหนดกฎเกณฑ์แบบนั้น

ส่วน DTAC ที่เวลานี้เป็นจำเลยของสังคมที่มีข่าวออกมาว่าความถี่ใหม่ 2.3 GHz ที่ให้บริการไปเมื่อ 6 มิย.ที่ผ่านมานั้นเป็นต้นเหตุไปกวนสัญญานของ BTS นั้น ผมเองนั้นมองว่าดีแท็กก็เป็นแพะเหมือนกัน เพียงแต่ DTAC นั้นออกมาพูดให้ข้อมูลทันที และไม่นิ่งเงียบเหมือน BTS ที่ไม่บอกอะไรกับประชาชน และยังให้ความร่วมมือทดลองปิดสัญญาณคลื่น 2300 MHz กว่า 20 สถานีฐานตามแนวเส้นทางรถไฟฟ้า เพื่อร่วมตรวจสอบปัญหาคลื่นรบกวนระบบอาณัติสัญญาณ ซึ่งทาง DTAC ทั้งให้ข้อมูลและร่วมมือขนาดนี้แล้วยังจะไปเอาอะไรกับเขาอีก และเมื่อเช้าวันนี้เอง DTAC ปิดสัญญานไปมากกว่า 20 สถานีตามแนวเส้นทางรถไฟฟ้าตั้งแต่ 6.00 น. แต่ระบบของ BTS ก็ยังล่มเมื่อเวลา 6.52 น.


ส่วนที่มีบางคนเอาไปเปรียบเทียบกับระบบของ MRT นั้นต้องเข้าใจด้วยว่าระบบอาณัติสัญญารของ MRT นั้นเป็นระบบ LZB 700M ของซีเมนส์ (Siemens) ที่ทั้ง MRT และ ARL ใช้งานอยู่เป็นแบบ ตรวจจับแบบ Track circuit และอาณัติสัญญานแบบ Fixed Block (ระบบนี้ผมเดินตรวจงานมาทุกเมตรของรางในอุโมงค์ ทุกห้องควบคุมตามสถานี ตั้งแต่ลงสายสัญญานเส้นแรกจนทดสอบวิ่งเลยครับ) และอีกอย่างคือระบบอยู่ใต้ดิน ดังนั้นการรบกวนจะน้อยกว่า ดังนั้นระบบการเดินรถจะใช้ Automatic Train Operation (ATO) อยู่แบบสบายใจ คนขับกดปุ่มปิดประตูรถแล้วกดปุ่ม ATO อีกปุ่มรถก็วิ่งเองแล้ว ไม่ต้องมีปัญหาให้คนขับมาคุมรถแบบ แมนนวล(Manual) เหมือนที่ BTS ต้องใช้ในบางครั้งที่โดนกวนสัญญาน (เดิมนั้น BTS ก็ใช้ระบบนี้ของ ซีเมนส์ ครับ แต่เปลี่ยนเป็น Cityflo 450 ของ บอมบาดิแยร์ เมื่อปี 2552)


ดังนั้นละครเรื่องนี้จึงมีแพะอยู่สองตัว แพะใบ้ที่ทั้งน่าสงสารและน่าเตะในเวลาเดียวกัน เพราะไม่ใช้ปากไว้เรียกร้องสิทธิ์ของตัวเอง กับอีกตัว แพะที่น่าสงสารอยู่ดีๆ ก็โดนมันทุกเรื่อง และหน่วยงานรัฐที่น่าเตะอีกหนึ่งหน่วยงาน เพราะหน้าที่หลักนั้นควรต้องใส่ใจเอาหญ้าให้แพะกิน แต่ดันบอกกับแพะว่าอีกสิบนาทีถ้าพวกเอ็งยังไม่กินจะเอาหญ้าไปให้วัวกินแล้วนะเฟ้ยยย..